Sinterklaas is weer sinds een paar dagen in het land en dat is natuurlijk net als elk jaar één groot feest. Duizenden kinderen kijken reikhalzend uit naar zijn intocht. "Sinterklaas, goed heilig man!Trek je beste tabberd an" ...... wordt er uit volle borst gezongen maar wat is een tabberd eigenlijk? Of "Sinterklaas kapoentje, gooi wat in mijn schoentje" maar wat bedoelen we nou met kapoentje? Om misverstanden te voorkomen en ter lering en vermaak hieronder de Sinterklaas begrippenlijst!
De roe is gemaakt van berkentakken met bamboe of een lint eromheen, het is een symbool van vruchtbaarheid en daarnaast handig om de schoorsteen schoon te maken (wat gezien Piets uiterlijk misschien niet de beste methode is).
Zwarte Piet was vroeger de tegenpool van Sinterklaas en een boeman voor kleine kinderen, tegenwoordig is hij Sints onmisbare rechterhand. Zwart geworden door al dat geklauter in schoorstenen.
Een boeman is een persoon die als schrikbeeld moest dienen voor kinderen zodat ze zich braaf zouden gedragen omdat ze anders geen cadeautjes of lekkers zouden krijgen. Vaak gebruikt door ouders om de kinderen te laten luisteren.
De schoorsteen staat voor de verbinding tussen mensen en de 'bovenwereld' waar geesten en goden wonen.
Sinterklaas is pas in de negentiende eeuw een stoomboot gaan gebruiken naast zijn schimmel. Vanuit Spanje komt Sinterklaas altijd met de boot in Nederland aan. Dat van die boot is niet toevallig: Sint Nicolaas is ook de beschermer van havensteden, zeelieden, vissers, ongetrouwde meisjes en scholieren.
Uit Spanje kwamen vroeger veel luxe artikelen en lekkere dingen vandaan vandaar dat Sinterklaas daar woont en vandaar de cadeautjes meebracht & -brengt.
Een tabberd is een lang neerhangend kleed met wijde mouwen, soort toga. Werd vroeger door mannen als een soort kamerjas over hun kleding gedragen.
Een mijter of mitra (van het Latijnse mitra, "muts met banden") is het traditionele, ceremoniële hoofddeksel van bisschoppen en abten in onder meer de Rooms-Katholieke Kerk, de Anglicaanse Kerk en de oosters-orthodoxe kerken. De mijter van Sinterklaas wijkt van de in de kerk gangbare modellen af door de kleur (tegenwoordig steeds rood) en het gouden kruis op de mijter.
De staf van Sinterklaas heeft ook een bepaalde betekenis. Het is een symbool voor de boom van het leven, maar ook van het goede werken, eensgezindheid en naastenliefde.
De echte staf van Sinterklaas is niet zomaar een stok met een krul aan de bovenkant. De echte staf is versierd met allerlei tekens. Al die symbolen hebben een bepaalde betekenis. Zo staat op de stam van de staf een man getekend met vier engelen er om heen. Dit is Petrus, een van de leerlingen van Jezus. Petrus is degene geweest die de christelijke kerk gesticht heeft.
Speculaaspoppen werden ook wel 'Vrijers' genoemd, kreeg je er één, dan had je een aanbidder. Vroeger afbeeldingen van heiligen of van de Germaanse vruchtbaarheidsgodin Freia. Pepernoten zijn ook een symbool van vruchtbaarheid, vroeger werden ze met muntstukken gemengd, tegenwoordig met suikergoed. Suikergoed kreeg je vroeger vooral in de vorm van een hart. Net als de Vrijer een teken van een aanbidder. Marsepein is amandelbrood met Indisch rietsuiker, in de Middeleeuwen als geneesmiddel gebruikt. Het wilde zwijn was een Germaans symbool van de jacht en werd in oude tijden regelmatig geofferd. Nu vervangen door zijn achterneefje: het marsepeinen varken.
Strooien moet het liefst ongezien gebeuren, ten teken van vrijgevigheid en bescheidenheid. Ook weer te herleiden naar de legende van de drie huwbare meisjes. Eén van de bekendste legenden over Sinterklaas vertelt dat hij 's nachts stiekem beurzen met goudstukken naar binnen gooide. Dit om te voorkomen dat een vader zijn dochters de prostitutie instuurde om aan geld te komen voor een goede bruidsschat. De chocolademunten verwijzen naar deze legende.
Eetbare letters werden gebruikt op kloosterscholen in de Middeleeuwen om kinderen te leren schrijven. Zodra ze een letter goed konden schrijven, mochten ze als beloning de bijbehorende broodletter opeten. Een andere verklaring kan zijn dat in de 19e eeuw mensen de Sinterklaascadeaus bedekten met een laken. Hier bovenop legden ze de eerste letter (van brood) van het kind waarvoor de cadeaus waren bedoeld. Chocoladeletters werden ergens in de 19e eeuw geïntroduceerd. Tot die tijd werden de letters gemaakt van brood of banket.
En tot slot de betekenis van kapoentje. Kapoentje is een woord dat voornamelijk bekend is door het lied 'Sinterklaas kapoentje' dat met Sinterklaas wordt gezongen. Het woord kapoentje is een afgeleide van het woord kampoen en heeft meerdere betekenissen o.a. gecastreerde haan, vreemde drommel, deugniet, schurk en bandiet.
Rond de 19de eeuw kwam er een populair verhaal uit met in de hoofdrol 'Klaes Kapoen'. Deze Klaes was een echte deugniet die allerlei kattenkwaad uithaalde. In dit verhaal kwamen ook gedichtjes voor. Waarschijnlijk is het 'Sinterklaas kapoentje' dat vandaag de dag gezongen wordt dan ook afgeleid van een van deze versjes. En wordt Sinterklaas plagend een deugniet genoemd.
Bronnen: https://www.ensie.nl/redactie-ensie/goedheiligman, https://nl.wikipedia.org/wiki/Mijter, http://members.home.nl/john.demmers/sinterklaas/begrippenlijst.htm,
Reageren op een blog? Dat kan als yoorslid. Lid worden is gratis. Behalve reageren kun je dan ook bloggers volgen of zelf aan de slag als blogger. Je hoeft je alleen even hieronder aan te melden:
Misschien ook leuk om te lezen:
