Alleenstaande moeder
Het valt niet altijd mee om goed om te gaan met ADD, zeker in mijn eentje. Nu ben ik degene die daar vooral last van heeft, als Dunya wat ouder is zal zij er zelf meer last van krijgen. Soms lijkt het op overleven, als alleenstaande moeder, maar dat is te negatief. Ik heb het niet alleen maar zwaar. Het beeld dat het zo zwaar is om alleenstaande moeder te zijn en het medelijden dat daarin doorklinkt als mensen dat over me zeggen, kan ik niet zo goed hebben. Natuurlijk is het zwaar, maar het was nog zwaarder geweest als ik door was gegaan in de relatie waarin ik ongelukkig was. Dus dan liever alleen en alles op mijn eigen manier doen. En we hebben een bijzondere band Dunya en ik. Het is soms een kwestie van keuzes maken. Sommige dingen moet ik voorbij laten gaan, al wil ik nog zo graag. Dat is jammer, maar er staat zoveel tegenover. Ik kom op plekken en ik beleef dingen die ik zonder Dunya zou missen. Ze is echt een verrijking van mijn leven, juist mede door haar ADD!
Juiste hulpverlener
We komen uiteindelijk bij een goede hulpverlener terecht. Een project voor een jaar. Ik maak me nu al zorgen wat ik zonder haar moet. “Ik maak er een puinhoop van” snik ik op een dag als we na een heftige ruzie met z’n drieën in de woonkamer zitten. Ze kijkt me verbaasd aan. “Dunya vertelde net hoe de ruzie is gegaan en dat jij heel rustig bent gebleven en dat je het juist goed hebt aangepakt!” Dunya knikt. Ik schud mijn hoofd: “Het is toch weer geëscaleerd. Ik kon haar niet kalmeren, wat ik ook deed of zei het hielp niet!” Er valt een stilte, terwijl Dunya tissues aangeeft, ondanks dat ze me net nog “rotmoeder” noemde. Dat woord komt niet eens binnen bij mij. Een uiting van onmacht. Ik heb het gevoel dat ik opnieuw heb gefaald, dat ik het gewoon niet kan. “Heb jij het gevoel dat je alles gedaan hebt voor Dunya wat je kunt?” vraagt de begeleidster. “Alles wat ik kan bedenken” fluister ik zonder aarzelen. “Dat denk ik ook!” bevestigt zij. Daar kijk ik dan weer van op. Een hulpverlener die zegt dat ik het goed doe? Dat kan toch helemaal niet, want ik doe alles fout!
Broertjes en zusjes
Ik ben ongelooflijk trots op Dunya zoals zij zich staande weet te houden. Er zijn zoveel dingen die haar bezighouden, die haar verdriet doen, die haar beperken in haar ontwikkeling. Het gebrek aan concentratie en haar onzekerheid omdat ze rekenen zo moeilijk vindt. De hulp op school stagneert. Ze voelt zich tekortgedaan. Ze mist haar vader en broertjes en zusjes die ze al zolang niet heeft gezien. Haar jongste zusje is net geboren en heeft ze alleen via videobellen kunnen zien. Haar vader en oudste broertje heeft ze al acht maanden niet gezien en de rest niet meer sinds ze naar Engeland zijn verhuisd. Dat is heel wat voor een kind. Zie daar maar eens je weg in te vinden.
Vertrouwen in anderen
Ze is sociaal, begaan met andere kinderen. Leeft zich in als er iets is met een vriendin. Als een kind dat ze niet aardig vindt in het ziekenhuis ligt, is ze bezorgd. Als een klasgenootje ruzie heeft met zijn broertje op straat, grijpt ze in en brengt het broertje naar school. Als op een middag de bel gaat en ik roep dat het een klasgenoot van haar is, loopt ze hem tegemoet op de trap. Ik hoor ze praten: “Yó Dunya, mag ik je fiets lenen?” Ze lacht. “Ja hoor, natuurlijk!” Boven vraagt ze aan mij of het mag. Stiekem moet ik lachen. Ze heeft al toegezegd en nu vraagt ze mijn toestemming. “Je weet zelf het beste of dat vertrouwd is” glimlach ik. Ze knikt en overhandigt hem de fietssleutels. Een kwartier later staat ie weer keurig voor het huis en laat Dunya triomfantelijk haar sleutels zien. Vertrouwen geven en vertrouwen krijgen. Dat is belangrijk voor haar zelfvertrouwen.
Amsterdammertje van het jaar
Een paar jaar geleden was ze in de race voor Amsterdammertje van het jaar. Ze kwam uiteindelijk op een tweede plaats. De jury twijfelde lang tussen Dunya en Jeremy, maar koos voor hem. Het was een onvergetelijke ervaring en een enorme boost voor haar zelfvertrouwen dat ze dit mocht meemaken. Geweldig dat ze op deze manier erkenning kreeg voor alles wat ze doet voor anderen. Ze zet zich in voor het WNF, voor het plantsoen voor de deur, voor de Anti Pest Club, voor de vluchtelingkinderen die tijdelijk bij haar op school zaten. Ze hield in groep zes een spreekbeurt over Malala, waar ze een geweldige beoordeling voor kreeg. Zo waren er tal van redenen om haar te nomineren en te benoemen tot finalist.
Burgemeester van der Laan
We hebben daardoor veel dingen beleefd, samen. De ontmoeting met burgemeester van der Laan, was een hoogtepunt en toen hij vlak daarna ziek bleek te zijn en overleed, werd het extra bijzonder dat ze hem heeft gesproken. Dunya wilde afscheid nemen en daarvoor stonden we lang in de rij bij het concertgebouw, maar konden we uiteindelijk even langs de kist lopen. Dat was indrukwekkend en emotioneel en bij de uitgang stonden dozen tissues. Dunya greep een tissue en droogde mijn tranen.
Middelbare school
Ze vindt alles interessant. En het mag ook weleens meezitten in moeilijke tijden. Gelukkig wordt ze aangenomen op de middelbare school van haar keuze. We slaken een kreet van opluchting als we inloggen op de site. Daar staat de naam van de school waar ze zo graag naar toe wil. Ze gaat de kant op van de dieren en de natuur. Ik heb er alle vertrouwen in dat ze het op deze school nog beter gaat doen. Ze kan weleens voor een verrassing gaan zorgen als ze daar wel de juiste begeleiding krijgt. We zijn in elk geval blij dat we dit in het vooruitzicht hebben. Een fijne school, met echte pony’s, baardagaams, konijnen, slangen, cavia’s, allerlei soorten planten en bloemen, een keuken waar ze al koekjes gebakken heeft. En een team dat heel betrokken is bij de leerlingen. Dat heb ik al gemerkt tijdens die keren dat ik er even rondgelopen heb. Als ze zich veilig voelt en ze krijgt wat begeleiding, dan zal ze zeker een heel eind komen. Het voornaamste is dat ze gelukkig is op school.
Puber met ADD
Dunya is een echt knuffelkind. Ook al is ze soms een heftige puber met ADD, dat weegt niet op tegen alle mooie en lieve momenten die er zijn. We hebben het goed samen. Soms gilt ze dat ik haar maar naar een pleeggezin moet doen, maar ik vertel haar altijd dat ik haar niet kan missen. Hoe boos en hoe naar ze ook kan doen tegen mij. Af en toe zit ik wel met mijn handen in het haar, dat neem ik allemaal voor lief. De hulpverlener heeft beloofd dat ze niet weggaat voordat het voor iedereen goed voelt. Dat geeft wat rust. En alle knuffels die ik elke dag van Dunya krijg, maken toch alles weer goed.
