Het verlies van mijn zusje Wanda

In 1999 stierf mijn zusje Wanda. Zij was 30 jaar oud. Ik heb een boek geschreven over de route van verlies naar vrij, met de titel Ik mis Wanda.

Het verlies van een broer of zus krijgt weinig maatschappelijke aandacht. Heel weinig. Daar heb ik me in de eerste jaren vooral over verbaasd.

Hoe meer verhalen ik lees van mensen die, net als ik, een broer of zus hebben verloren, hoe duidelijker het wordt dat aandacht voor dit onderwerp heel belangrijk is. Een grote gemene deler onder de ontzuste en ontbroerde broers en zussen is dat men zich vaak alleen voelt staan – er wordt zelden gevraagd hoe het is met die broer of zus. Dit wordt versterkt door het gevoel dat bij veel rouwende broers en zussen leeft die het leed van hun ouders zien, evenals het leed van partner die al dan niet met kinderen achterblijft.

Door de zorg om andere dierbaren gaan broers en zussen vaak voorbij aan hun eigen verdriet. Vaak vinden ze het verdriet van die partner (met of zonder opgroeiende kinderen) of de ouders ook ‘groter’ of ‘erger’ dan hun eigen verdriet. Ik herken dit zelf ook en ik vind het bijzonder steeds terug te lezen dat mijn gevoel hierover geen uitzondering vormt.

Maar het is geen kwestie van vergelijken, van wie er meer verdriet heeft. Er bestaat geen trap van vergelijking van rouw, rouwer, rouwst. De relatie tot een broer of zus is zo vanzelfsprekend dat daar gemakkelijk over heen gekeken kan worden, met alle gevolgen van dien. De conclusie moet toch zijn dat ook een broer of zus ruimte, tijd en erkenning nodig heeft om te rouwen.

Ik wil graag mijn steentje bijdragen aan een gezonde, heilzame maatschappelijke discussie over de impact van het verlies van een broer of zus. Daarom nodig ik iedereen van harte uit om te reageren op dit artikel. Rouwen is nodig, samen rouwen is heilzaam en en mogen rouwen biedt toekomstperspectief.

#verliesvanbroerofzus #verliesenrouw #vanverdrietnaarvrij #verlies #rouw #omgaanmetverliesenrouw