Waarom jij een ster bent. Letterlijk.
De zuurstof die je inademt, het calcium in je botten, het ijzer in je bloed, het is allemaal ouder dan jij, ouder dan de mensheid, zelfs ouder dan de aarde. Al deze elementen zijn ontstaan in sterren. In feite bestaat jouw hele lichaam uit sterrenstof.
In het begin van het universum - volgens de gangbare theorie - waren er eigenlijk maar twee soorten elementen: helium en waterstof, de twee lichtste. Deze waren verspreid in wolken van gas. Aangetrokken door zwaartekracht begonnen sommige van deze wolken steeds dichter en dichter te worden. Hierdoor werd de zwaartekracht nog groter en werden de wolken nog dichter.
Uiteindelijk werd de zwaartekracht en de druk zo hoog dat de elementen begon te fuseren: de geboorte van een ster. Bij deze kernfusie veranderen de elementen. Twee lichte elementen vormen een zwaardere: zo vormt waterstof helium, helium koolstof en koolstof zwaardere elementen. Op deze manier ontstonden de verschillende lichte en middelzware elementen.
Dit proces, dat ook wel Nucleosynthese wordt genoemd, gaat door totdat ijzer wordt gevormd. Dit betekent het einde van een ster, omdat de vorming van zwaardere elementen dan ijzer energie kost ipv oplevert. Dit doorbreekt het evenwicht van de naar binnen gerichte zwaartekracht en de naar buiten duwende kernreacties van een ster met een enorme explosie als gevolg. Door de enorme krachten die hierbij vrijkomen worden de zware elementen zoals goud en lood gevormd.
Op deze wijze ontstonden in het heelal wolken van materiaal, nog altijd voornamelijk waterstof en helium, maar nu ook met de andere elementen daartussen. Uit het waterstof en helium ontstonden nieuwe sterren, uit de andere elementen werden de planeten gevormd, zoals ook de aarde. Wil je hier mee over lezen, klik dan hier en hier.
Dat zuurstof al langer bestaat dan de mens lijkt me nogal wiedes.